7 Praktische Strategieën om Gewichtstoename bij je Hond te Stoppen ondanks Dieet

Meer dan de helft van alle honden in Nederland heeft te maken met overgewicht, en bij zo’n 20% blijft het probleem zelfs bestaan ondanks een zorgvuldig dieet. Dat is niet alleen frustrerend voor jou als eigenaar, maar ook een serieuze bedreiging voor de gezondheid van je trouwe viervoeter. Overgewicht kan leiden tot diabetes, gewrichtsklachten en een kortere levensduur – reden genoeg om deze strijd niet op te geven.

In dit artikel ontdek je waarom jouw hond blijft aankomen, ook al volg je een dieet, en welke aanpassingen echt werken om gewichtstoename te stoppen. We nemen je mee langs zeven praktische strategieën die je meteen kunt toepassen, gebaseerd op de laatste inzichten van dierenartsen en voedingspecialisten.

We behandelen alles wat je moet weten: van het belang van goede monitoring en diagnose, slimme dieetkeuzes en voedstrategieën, tot beweging, aanvullende supplementen, een gezonde afnamesnelheid en hoe je gewichtstoename in de toekomst voorkomt. Zo krijg je een compleet beeld en concrete handvatten om je hond weer op een gezond gewicht te krijgen en te houden.

Overgewicht ontstaat zodra een hond meer dan 10% boven zijn ideaalgewicht weegt; obesitas wordt gedefinieerd bij 20–30% of meer boven het ideale gewicht. In Nederland kampt 50–60% van alle huishonden hiermee, volgens Royal Canin (2024). De Body Condition Score (BCS) is een handige maatstaf waarbij een score van 6 of hoger op een schaal van 9 duidt op overgewicht. Kenmerkend is dat de ribben niet meer goed voelbaar zijn en er geen taille zichtbaar is. Overgewicht brengt diverse gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals diabetes mellitus door insulineresistentie veroorzaakt door vetweefsel, gewrichtsproblemen zoals artrose door overbelasting, hart- en vaatziekten door verhoogde bloeddruk en vetafzetting, en een gemiddeld 2,5 jaar kortere levensduur bij onbehandelde obesitas.

Metabole en gedragsveranderingen na castratie/sterilisatie

Na castratie of sterilisatie daalt het basaalmetabolisme van een hond gemiddeld met 25%, terwijl de eetlust juist toeneemt, aldus AniCura (2023). Deze hormonale verschuivingen leiden tot een lager energieverbruik. Daarom is het belangrijk om direct na de ingreep de porties aan te passen en te kiezen voor een dieetvoer met een 15–20% lagere energiedichtheid.

Leeftijd en verminderde activiteit

Oudere honden bewegen gemiddeld 30% minder door gewrichtsstijfheid en een afname van danstraining. Hierdoor vermindert hun calorieverbruik. Het is daarom verstandig om de dagelijkse caloriebehoefte per levensfase te herberekenen en de beweging op een laagdrempelige manier te verhogen, bijvoorbeeld door zwemmen of korte wandelingen.

Ras en genetische aanleg voor obesitas

Bepaalde rassen, zoals Labrador en Beagle, slaan vet sneller op vanwege rasgebonden verschillen in vetmetabolisme en insulinerespons. Het is daarom aan te raden om een ras- en leeftijdsspecifiek voerschema te hanteren en een dierenarts te raadplegen voor een gepersonaliseerd dieet.

Psychologische factoren bij de eigenaar

Het geven van eten als beloning of genegenheidsuiting leidt onbewust tot extra snacks, waardoor honden dagelijks 10–20% meer calorieën binnenkrijgen. Om dit te voorkomen, kun je brokjes vervangen door non-calorische beloningen zoals spel of knuffelen en een voerdagboek bijhouden om het aantal calorieën beter te monitoren.

Hormonale en metabole stoornissen

Stoornissen zoals hypothyreoïdie en het syndroom van Cushing bootsen gewichtstoename na. Een trage schildklier en overproductie van cortisol zorgen voor verhoogde vetopslag. Het is belangrijk om bloedonderzoek te laten uitvoeren, medicatie in te stellen en dit te combineren met een caloriebeperkt dieet.

Een gestructureerde aanpak bestaat uit het regelmatig wegen van je hond en het scoren van de Body Condition Score onder veterinaire begeleiding. Ongeveer 20% van de honden reageert niet op een standaarddieet zonder dat er een onderliggende oorzaak is, volgens WSAVA (2023). Weeg je hond wekelijks op dezelfde weegschaal, noteer de BCS elke vier weken en vergelijk deze met de streefwaarde. Wanneer de gewichtsafname stagneert na zes tot acht weken, is het raadzaam om te screenen op schildklier-, bijnier- en bloedsuikerproblemen.

Een effectief dieet bevat 15–20% minder calorieën, met minimaal 30% eiwit en minstens 5% vezels. Eiwitten zijn belangrijk om spiermassa te behouden, terwijl vezels zorgen voor een groter verzadigingsgevoel. Kies bij voorkeur klinisch bewezen dieetvoer of laat samen met een dierenarts of nutritionist een dieet op maat maken. Het vermijden van diëten die meer dan 50% koolhydraten bevatten is cruciaal, omdat deze zorgen voor snelle insulinespikes die vetopslag bevorderen. Kies voer met een lage glycemische index of graanvrije formules. Houd ook rekening met de balans in voedingsstoffen, want te strenge diëten kunnen leiden tot tekorten en spierafbraak doordat het lichaam ook eiwitreserves aanspreekt. Plan daarom kwartaalcontroles om het dieet bij te stellen met supplementen of eiwitrijke snacks. Het optimaliseren van voedingsfrequentie en maaltijd­tijdstip is eveneens belangrijk; het voeren van drie tot vier kleine maaltijden per dag voorkomt hongerpieken en vermindert de drang om te eten. Voer bij voorkeur voor activiteit zoals een wandeling of spel en verdeel de rest van de voeding over de dag. Let ook op de kwaliteit van ingrediënten in commerciële dieetvoeders; vers vlees en complete eiwitprofielen verhogen het verzadigingsgevoel en de benutting van voedingsstoffen. Lees daarom het etiket goed na op de vermelding van ‘vers vlees’ of ‘complete proteïnebron’.

Het nauwkeurig afwegen van voedsel met een digitale keukenweegschaal is essentieel. Voer op vaste tijden en vermijd vrije voeraanbieding om overeten te voorkomen. Het gebruik van slow feeders of snuffelmatten vertraagt het eettempo en verhoogt de mentale stimulatie van je hond. Calorievrije alternatieven, zoals rauwe groenten zoals wortel en courgette, zijn gezonde tussendoortjes. Daarnaast kun je beloningsspelletjes introduceren, bijvoorbeeld voerzoekspelletjes in plaats van het handmatig uitstrooien van brokjes, om het belonen zonder extra calorieën mogelijk te maken.

Begin met een geleidelijke toename van de dagelijkse beweging door de wandelduur met 10% per week te verhogen. Beweging verbetert het metabolisme en de mobiliteit van gewrichten. Varieer hierbij tussen wandelen, zwemmen en speelsessies. Voor oudere of minder mobiele honden zijn aquatherapie en gecontroleerde rekoefeningen aan te raden, omdat deze de gewrichten ontlasten en de spierkracht behouden. Raadpleeg een dierenfysiotherapeut voor een individueel oefenprogramma. Gedragstraining kan helpen om smeken en voedseldiefstal tegen te gaan door het aanleren van ‘zit-wacht’-commando’s en het negeren van bedelgedrag. Hierdoor vermindert het impulsaanklagen aan tafel of bij afval. Beloon gewenst gedrag met spel in plaats van met eten. Daarnaast is het belangrijk om het eigenaarspatroon en de routine te integreren door wandelingen en voermomenten te plannen rond het gezinsschema. Consistentie hierin verhoogt de naleving. Stel een wekelijkse planning op en gebruik eventueel een app om de routines bij te houden.

Natuurlijke supplementen zoals omega-3 vetzuren en producten als Gluco Balance van Phytonics ondersteunen het vetmetabolisme, werken ontstekingsremmend en reguleren de bloedsuikerspiegel. De dosering wordt bij voorkeur bepaald door een dierenarts en dient gecombineerd te worden met het dieet. Technologie kan ook een rol spelen bij monitoring en stimulatie. Smart feeders en activity trackers geven real-time inzicht in voeding en beweging, waardoor overvoeren en onderbeweging voorkomen kunnen worden. Stel voerporties in per dagdeel en ontvang meldingen bij afwijkingen van de streefwaarden.

Streef naar een maximaal gewichtsverlies van 1% per week, zoals aanbevolen door Huisdierenarts.nl (2024). Te snel afvallen kan leiden tot spierverlies, immuunsuppressie en het fenomeen van galvanische honger. Om een rebound te voorkomen is het belangrijk om na de afslankfase een onderhoudsdieet te hanteren en maandelijks het gewicht te monitoren.

Pas de calorie-inname direct aan na castratie of sterilisatie om gewichtstoename te voorkomen. Vermijd ‘geheime’ snacks en betrek het hele gezin bij de voerrichtlijnen. Houd rekening met seizoensaanpassingen door minder energie te geven in warme maanden en meer in koude periodes. Laat jaarlijks de Body Condition Score bij de dierenarts checken als preventief onderhoud.

Samengevat vraagt het aanpakken van aanhoudende gewichtstoename bij honden om aandacht voor meerdere factoren. De zeven besproken strategieën – van nauwkeurige monitoring en diagnose, via slimme voedingsaanpassingen en praktische voedstrategieën, tot gedoseerde beweging, gedragsbegeleiding, ondersteunende supplementen en technologie, en een gezonde afnamesnelheid – vormen samen een compleet plan om blijvend resultaat te boeken. Ook preventieve maatregelen helpen om toekomstige gewichtstoename te voorkomen.

Belangrijk is dat je deze aanpak niet los van elkaar ziet maar als een team: voeding, gedrag, beweging en veterinaire begeleiding versterken elkaar. Ongeveer 20% van de honden met overgewicht blijft aankomen omdat er onderliggende medische oorzaken meespelen. Daarom is regelmatige controle van gewicht, Body Condition Score en gezondheidsstatus cruciaal, zodat je tijdig kunt bijsturen.

Met deze kennis en een multidisciplinaire strategie geef je jouw hond de beste kans op een gezond en prettig leven, met minder gezondheidsrisico’s en een betere levenskwaliteit. Pak gewichtsproblemen niet alleen aan met streng dieet, maar door structurele veranderingen en goede samenwerking met je dierenarts.

Blijf betrokken, weeg en volg de vooruitgang, en durf advies in te winnen als je merkt dat de situatie stagneert. Samen met je dierenarts en met deze praktische stappen houd je je hond gezond op gewicht – voor nu en in de toekomst.