8 stappen om een eliminatiedieet te starten en voedselallergie bij je hond vast te stellen

Steeds meer honden kampen met jeuk, huidproblemen en maag-darmklachten die vaak worden veroorzaakt door voedselovergevoeligheid. Uit onderzoek blijkt dat 1 tot 3 procent van alle honden last heeft van een voedselallergie, en bij honden met huidproblemen kan dat oplopen tot wel 25 procent. Dit maakt het herkennen en vaststellen van voedselreacties bij je hond belangrijker dan ooit.

Het eliminatiedieet wordt gezien als de meest betrouwbare methode om te achterhalen of je hond een voedselallergie of -intolerantie heeft. Terwijl bloed- en huidtesten vaak onduidelijkheid geven, helpt het eliminatiedieet je stap voor stap te ontdekken welk bestanddeel de klachten veroorzaakt. Door verdachte ingrediënten bewust weg te laten en goed te volgen hoe je hond reageert, krijg je helderheid over de situatie.

In dit artikel doorlopen we acht duidelijke stappen: van het herkennen van symptomen en het maken van de juiste dieetkeuze, tot het monitoren en evalueren van het dieet. Zo leer je precies hoe je een eliminatiedieet voor jouw hond opzet, uitvoert en afrondt, met praktische tips voor een succesvolle aanpak.

Een eliminatiedieet laat verdachte voedingscomponenten weg om stap voor stap te ontdekken welk ingrediënt de klachten veroorzaakt. Je voert alleen nieuwe eiwit- en koolhydraatbronnen, en volgt het dieet strikt. Dit maakt het betrouwbaarder dan bloed- of huidtesten, die vaak onduidelijke of fout-positieve uitslagen geven.

Voedselallergie versus voedselintolerantie

Voedselallergie is een immuungemedieerde reactie op eiwitten en gaat vaak gepaard met huid- en maag-darmsymptomen. Voedselintolerantie daarentegen is een niet-immuungemedieerde reactie die vergelijkbare klachten veroorzaakt, maar via andere mechanismen verloopt.

Prevalentie en belang

Ongeveer 1 tot 3 procent van alle honden heeft een voedselallergie, en bij dermatologische casussen kan dit oplopen tot 25 procent. Tien tot twintig procent van alle allergische reacties bij honden is voedselgerelateerd. Het eliminatiedieet blijft de gouden standaard voor diagnose.

Honden met voedselovergevoeligheid vertonen vaak een combinatie van aanhoudende jeuk op de kop, oksels of buik, huidontstekingen en haarverlies, oorontstekingen, en diarree en braken.

Raadplegen van de dierenarts

Voordat je start met het eliminatiedieet, is het belangrijk om parasieten en schimmels uit te sluiten via een klinisch onderzoek en huidafkrabsels. Daarnaast kan worden bepaald of omgevingsallergieën bijdragen aan de klachten door middel van bloed- en huidtesten, die als aanvullende maar niet-definitieve instrumenten dienen.

Een eliminatiedieet is aan te raden wanneer symptoomgerichte behandelingen onvoldoende resultaat geven, allergietesten herhaaldelijk negatief of inconclusief zijn, of wanneer je hond aanhoudende jeuk of maag-darmsymptomen blijft houden.

Psychologische factoren

Het is belangrijk om de verleiding van de “puppy-ogen” te weerstaan en onbedoelde traktaties te vermijden. Er moet strikte voederdiscipline worden gehandhaafd waarbij alleen de nieuwe dieetvoeding wordt gegeven zonder variatie. Betrek alle gezinsleden om ervoor te zorgen dat iedereen zich aan de voorschriften houdt.

Je kunt kiezen tussen zelfbereide diëten en kant-en-klare hypoallergene of gehydrolyseerde voeders.

Zelfbereide diëten

De basis bestaat uit één nieuw eiwit, zoals bijvoorbeeld kameel, hert of Hermetia illucens, gecombineerd met één koolhydraatbron zoals rijst, zoete aardappel of tapioca. Daarnaast is het noodzakelijk om een complete vitamine- en mineralensuppletie toe te voegen om een evenwichtige voeding te garanderen.

Commerciële hypoallergene diëten

Let erop dat fabrikanten transparant zijn over alle ingrediënten. Er moet ook gelet worden op kruisreactiviteit, zoals tussen rund en buffalo.

Keuze van nieuwe ingrediënten

Inventariseer alle eerder gevoerde merken en recepten om te voorkomen dat je ingrediënten opnieuw geeft waar je hond mogelijk op reageert. Vermijd ook verborgen allergenen door etiketten zorgvuldig te lezen en te controleren op additieven.

Je kunt de overgang naar het eliminatiedieet direct of geleidelijk laten verlopen, maar zorg ervoor dat deze overgang geen diagnoseverwarring veroorzaakt. Het dieet moet minimaal zes tot acht weken worden aangehouden, en bij gevoelige honden zelfs tot twaalf weken.

Symptoombeoordeling

Gebruik scorelijsten en maak foto’s van de huid en vacht om de veranderingen te documenteren. Houd een dagelijks dagboek bij waarin je voeding, klachten en medicatie noteert.

Multi-huisdierenhuishoudens

In huishoudens met meerdere huisdieren is het belangrijk om aparte voertijden en voerplekken te plannen, en ervoor te zorgen dat andere huisdieren de eliminatiedieetvoeding niet stelen.

Na de eliminatiefase wordt de oorspronkelijke voeding heringevoerd om te zien of de klachten terugkeren. Dit is noodzakelijk om de diagnose te bevestigen.

Uitvoering en observatie

Voeg één ingrediënt tegelijk toe en observeer gedurende 48 tot 72 uur. Noteer mogelijke terugkeer van symptomen in je dagboek.

Specifieke allergenen identificeren

Herhaal alleen-ingrediënttests om het exacte triggeringrediënt vast te stellen. Op basis hiervan kan een onderhoudsdieet worden samengesteld met alle veilige ingrediënten.

Bij het overwegen van een eliminatiedieet moet je de benodigde tijd en inzet afwegen tegen de kosten van allergietesten, die gemiddeld tussen de €200 en €400 per type test liggen.

Veterinaire begeleiding

Het is aan te raden om de dierenarts het dieetplan te laten opstellen en de resultaten te laten beoordelen. Ook is het belangrijk om follow-up consulten te plannen om voeding en gezondheid te monitoren.

Duurzaamheid en nieuwe eiwitbronnen

Novel eiwitten zoals insecten, kameel en hert bieden een milieuvriendelijker alternatief. Steeds meer fabrikanten ontwikkelen duurzame hypoallergene formules.

Na een positieve diagnose schakel je over op een hypoallergeen onderhoudsdieet of blijf je zelf home-cooked voeren zonder de triggeringrediënten. Blijft verbetering uit, dan moet je andere oorzaken onderzoeken.

Langetermijnmanagement

Voer periodieke gezondheids- en voedingschecks uit. Vul home-cooked diëten aan met supplementen om tekorten te voorkomen. Houd daarnaast een duurzaam dagboek bij om veranderingen tijdig te signaleren.

Het starten van een eliminatiedieet doorloop je in acht duidelijke stappen: het herkennen van symptomen, het maken van de juiste dieetkeuze, een strikte voedingsopvolging, en ten slotte de provocatietest voor definitieve bevestiging. Dit zorgvuldig uitgevoerde proces is cruciaal om met zekerheid vast te stellen of je hond een voedselallergie of -intolerantie heeft.

Het eliminatiedieet is de gouden standaard voor diagnose omdat het objectief klachten in kaart brengt en potentiële triggers uitsluit die bloed- of huidtesten vaak missen. Door precies bij te houden wat je hond eet en hoe hij reageert, krijg je helder inzicht in zijn gezondheid en kan een passend onderhoudsdieet worden samengesteld. Dit verbetert niet alleen het welzijn van je hond, maar voorkomt ook onnodige behandelingen.

Voor een succesvolle aanpak is het essentieel om samen te werken met een dierenarts die je begeleidt bij de dieetplanning en evaluatie. Houd consequent een voedingsdagboek bij waarin je voeding, symptomen en medicatie noteert. Zo zorg je voor betrouwbare resultaten en een effectieve aanpak om je hond weer comfortabel en gezond te maken.