Hoe herken en behandel je artrose bij je hond in 10 stappen

Je kent het vast wel: je maakt een ontspannen wandeling met je hond, maar plotseling begint hij te manken. Het lijkt misschien onschuldig, maar soms is dat het eerste stille teken van artrose, een aandoening die langzaam het plezier en de mobiliteit van je trouwe viervoeter kan aantasten. Vaak begint artrose ongemerkt, maar zonder juiste aanpak kan het leiden tot pijn, stijfheid en verminderde levenskwaliteit.

In deze blog ontdek je in tien duidelijke stappen hoe je artrose bij je hond kunt herkennen, diagnosticeren en behandelen. We nemen je mee langs wat artrose eigenlijk is, de herkenbare symptomen, belangrijke onderscheidingen tussen andere aandoeningen, mogelijke oorzaken en de gevolgen voor jouw hond. Ook lees je hoe diagnostiek werkt en welke behandelingsopties, voeding en supplementen het leven van je hond kunnen verbeteren. Tot slot bespreken we pijnmanagement en praktische tips om artrose te voorkomen of onder controle te houden.

Met deze kennis geef je je hond een betere kans op een actief en pijnvrij leven. Laten we daarom samen kijken wat je kunt doen zodra je die eerste signalen ziet.

Definitie van artrose

Artrose bij honden is een chronische, degeneratieve gewrichtsaandoening waarbij het kraakbeen geleidelijk slijt. Ongeveer 15–20% van alle honden ontwikkelt op enig moment artrose. Vergelijkbaar met menselijke osteoartritis leidt dit tot verlies van kraakbeen en groei van botranden (osteofyten).

Pathofysiologie

Door kraakbeenafbraak neemt de schokabsorptie in het gewricht af en vermindert de productie van synoviale vloeistof. Dit veroorzaakt stijfheid, pijn en crepitaties (knarsende geluiden) bij beweging. Ontstekingsreacties in de gewrichtskapsel verergeren de afbraak, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat.

Startkreupelheid

Startkreupelheid is het eerste mankement: je hond mankt na rust, maar loopt soepeler na opwarmen. Observeer dit tijdens korte wandelingen; let op wisselend gebruik van poten. Vroege detectie voorkomt dat klachten onopgemerkt verergeren.

Overige signalen

Je kunt letten op tekenen zoals manken tijdens of na inspanning met zichtbaar verzuurde spieren, moeite met opstaan na langere rustperiodes, langdurig liggen of zitten zonder zich uit te rekken, overmatig likken van gewrichten of poten, onverklaarde prikkelbaarheid of agressie bij aanraking, aanhoudend janken of kreunen bij beweging en verminderde eetlust door ongemak bij het draaien van de kop.

Groeipijnen bij jonge honden

Pijn tijdens de groeispurt komt vaak bilateraal en fluctuerend voor. Diagnose wordt gesteld via leeftijdsanamnese en pijnscore.

Splinters of vreemde voorwerpen in de poot

Acute kreupelheid gaat gepaard met lokale zwelling en uitstralende pijn. Inspectie en palpatie zijn nodig, zo mogelijk gevolgd door röntgenonderzoek.

Heupdysplasie

Dit is een chronische afwijking van de heupkop en -kom. Diagnostiek gebeurt met röntgenfoto’s in gestrekte ligging.

Patellaluxatie

De knieschijf kan loslaten en vouwt of klikt bij beweging. Dit wordt getest met de patellaluxatietest en gegradeerd van I tot IV.

Elleboogdysplasie

Vroege stijfheid in de voorpoten komt vaak voor bij grote rassen. Diagnose wordt gesteld via elleboog-AP-röntgen en CT-scan.

Het juist onderscheiden van deze aandoeningen bepaalt het behandeltraject en de prognose.

Leeftijd en natuurlijke slijtage

Oudere honden van ouder dan 8 jaar lopen tot wel tien keer meer kans op artrose. Leeftijdsgebonden kraakbeendegeneratie vraagt om extra monitoring.

Overbelasting

Herhaalde belasting, zoals bij sporthonden of werkhonden, leidt tot microtrauma’s. Bijvoorbeeld te lange apporteurswandelingen voor jonge Labradors kunnen schadelijk zijn.

Overgewicht

Elke extra kilo verhoogt de druk op de gewrichten met twee tot drie keer. Het reguleren van het lichaamsgewicht verlaagt het risico op artrose direct.

Chronische ontstekingen of trauma

Herhaalde ontstekingsreacties versnellen de kraakbeenslijtage. Een voorbeeld hiervan zijn onbehandelde peesblessures bij agilityhonden.

Gewrichtsmalformaties en bandletsel

Aangeboren dysplasie of een kruisbandruptuur verstoort de gewrichtsmechanica. Operatief herstel of brace-therapie kan de progressie vertragen.

Fysieke impact

Beperkte mobiliteit leidt tot toename van manken en spieratrofie. Inactiviteit kan bovendien leiden tot een gewichtstoename van 10 tot 15 procent.

Gedragsveranderingen

Pijn kan zich uiten in agressie bij aanraking, prikkelbaarheid of terugtrekken. Continu janken wijst op chronisch ongemak.

Emotionele en praktische impact

Eigenaren ervaren stress door veranderde routines en zorgen om het welzijn van hun hond. Dagelijkse wandelingen vereisen planning rond pijnpieken.

Observatie en lichamelijk onderzoek

Inspecteer het gangbeeld en voer palpatie van de gewrichten uit om pijn en zwelling vast te stellen. Gebruik eenvoudige pijnscore-instrumenten zoals LOAD en CBPI.

Gait analysis en functionele tests

Loopbandanalyse en meting van staplengte helpen de kreupelheid objectief te maken. Eenvoudige trap- en vloerfunctionaliteitstests kunnen ook thuis worden uitgevoerd.

Röntgen, MRI en echografie

Röntgenfoto’s tonen botranden en gewrichtsvernauwing. MRI en echografie detecteren vroege kraakbeenschade en synoviale verdikking.

Wanneer naar de dierenarts

Plan een consult als de kreupelheid langer dan 48 uur aanhoudt, de pijnscore toeneemt of er sprake is van een nieuw trauma.

Gewichtscontrole en dieetadvies

Streef naar het ideaalgewicht met een energiebeperkt dieet. Verlaag de dagelijkse calorie-inname met 5 tot 10 procent om 6 tot 8 procent gewichtsverlies te bereiken.

Gecontroleerde beweging

Voer korte, rechte wandelingen van 10 tot 15 minuten uit, drie keer per dag. Vermijd scherpe bochten, trappen en springen.

Fysiotherapie en revalidatie

Massage en passieve rekoefeningen verbeteren de mobiliteit. Hydrotherapie versterkt de spieren zonder de gewrichten te belasten.

Thuisaanpassingen

Gebruik antislipmatten, hellingbanen en orthopedische hondenmanden om het in- en uitstappen pijnvrij te maken.

Omega-3 vetzuren

EPA en DHA in een dosering van 0,5 tot 1 gram per 10 kilogram lichaamsgewicht remmen ontstekingen en bevorderen de productie van synoviale vloeistof.

Chondroïtine en glucosamine

Glucosamine wordt aanbevolen in een dosering van 25 milligram per kilogram en chondroïtine 10 milligram per kilogram per dag ter ondersteuning van de kraakbeenopbouw. Het effect is meestal na 4 tot 6 weken meetbaar.

Groene-lipmossel extract

150 milligram per 10 kilogram per dag, dit extract bevat een unieke mix van vrije vetzuren met ontstekingsremmende werking.

Veterinaire dieetproducten

Er bestaan speciale formules met aangepaste eiwit- en vetverhoudingen, zoals Hill’s j/d of Royal Canin Mobility, die een preventieve en ondersteunende rol spelen.

Gezamenlijke supplementen

Producten zoals Primeval Gelatinaat en Flexadin bevatten gebufferde glucosamines en MSM en worden continu gebruikt voor onderhoud.

Farmaceutische opties

NSAID’s zoals carprofen en meloxicam kunnen de pijnscore met 50 tot 70 procent verminderen. Gebruik altijd in overleg met de dierenarts en volgens het voorgeschreven protocol.

Regeneratieve behandelingen

Stamceltherapie en PRP (platelet-rich plasma) stimuleren het herstel van weefsel. Anti-NGF monoklonale antilichamen (bedinvetmab) zijn sinds 2021 in de EU goedgekeurd voor de behandeling van chronische pijn.

Regelmatig wegen en lichaamsscore monitoren

Weeg de hond maandelijks en beoordeel de lichaamsconditieschaal op een schaal van 1 tot 9. Een score van 4 tot 5 wordt als ideaal beschouwd.

Vroegtijdige herkenning van verergering

Houd een observatiedagboek bij waarin je de pijnscore, het activiteitsniveau en de eetlust noteert. Evalueer deze gegevens elke 2 tot 4 weken.

Ras-specifieke aanleg

Rassen zoals Labrador Retriever, Duitse Herder en Golden Retriever verdienen extra toezicht vanaf vijf jaar. Genetische counseling wordt aanbevolen bij de fokkerij.

Dagelijkse gewrichtsrituelen

Voer na elke wandeling korte rek- en strekoefeningen uit en masseer de gewrichten twee keer per week om de mobiliteit te bevorderen.

In deze blog hebben we duidelijk gemaakt wat artrose is en hoe je de vroege én latere symptomen kunt herkennen. Begin met het oppikken van startkreupelheid en andere signalen zoals manken na inspanning, moeite met opstaan en gedragsveranderingen. Stel altijd samen met de dierenarts vast of het echt om artrose gaat, of dat andere oorzaken zoals heupdysplasie of patellaluxatie spelen.

Begrijp dat leeftijd, overgewicht en eerdere blessures de grootste risicofactoren zijn. Daarom is het belangrijk om het gewicht van je hond strak in de gaten te houden en overbelasting te voorkomen. Fysiotherapie, gecontroleerde beweging en aanpassingen in huis helpen de mobiliteit te verbeteren en pijn te verminderen. Voeding en supplementen zoals omega-3, glucosamine en groene-lipmossel ondersteunen het gewrichtsweefsel.

Voor pijnmanagement zijn er effectieve supplementen en, in overleg met de dierenarts, medicatie en vernieuwende behandelingen zoals stamceltherapie. Voorkomen en tijdig signaleren zijn cruciaal: houd het gewicht en gedrag van je hond regelmatig bij en onderneem snel actie bij verslechtering.

Het belangrijkste is dat je met deze stappen zelf regie neemt over het welzijn van je hond. Bij de eerste tekenen van artrose is het verstandig meteen contact op te nemen met je dierenarts. Zo krijg je maatwerkadvies en een passend behandel- en monitoringplan.

Met deze kennis en aanpak geef je jouw hond de beste kans op een actief, pijnvrij en gelukkig leven. Je staat er niet alleen voor; samen maak je het verschil.