Wat gebeurt er als je anaalklierproblemen negeert? De verborgen risico’s voor je hond

Wist je dat zo’n 10 tot 15 procent van alle honden ooit te maken krijgt met anaalklierimpactie? Vooral kleinere rassen lopen extra risico. Toch herkent maar liefst 40 procent van de eigenaren de eerste signalen niet, zoals ‘slee rijden’, overmatig likken of ongemak bij het zitten. Het probleem lijkt misschien onschuldig, maar het kan flink uitgroeien tot pijnlijke complicaties voor je hond.

In deze blog ontdek je precies wat er gebeurt als je anaalklierproblemen negeert. Je leest welke stappen het probleem doorloopt, welke symptomen je beter niet overslaat en welke gevolgen dat kan hebben voor de gezondheid van je hond. Daarnaast delen we wat je kunt doen om je viervoeter zo snel mogelijk te helpen en problemen te voorkomen.

We gaan voorbij de basis en nemen je mee door de anatomie en functie van de anaalklieren, de vroege waarschuwingssignalen, het verloop naar ernstigere aandoeningen, de lange termijn effecten en effectieve preventieve maatregelen die het welzijn van je hond verbeteren. Zo ben jij straks goed voorbereid om je hond te beschermen tegen verborgen risico’s.

Uit veterinaire onderzoeken blijkt dat 10–15% van alle honden ooit anaalklierimpactie ervaart, met een 1,7× verhoogd risico bij kleine rassen. Kennis van deze klieren is essentieel om problemen snel te herkennen.

Anatomie van de anaalklieren

De anaalklieren liggen symmetrisch op “4 en 8 uur” rond de anus. Het zijn buisvormige zakjes van enkele millimeters groot, gevuld met een dunne, geurige afscheiding. Bij elke normale stoelgang wordt de inhoud mechanisch uitgeperst.

Functie van de secreet

De geurige vloeistof helpt bij territoriale markering en sociale communicatie. Elke hond heeft een uniek “identiteitslabel” in de samenstelling, zodat honden snuffelend elkaar herkennen.

Kenmerken van gezonde afscheiding

Een gezonde afscheiding heeft een dikke, olieachtige textuur en een lichtbruine kleur. De geur is scherp voor mensen, maar standaard binnen hondencommunicatie.

Als dit natuurlijke ledigingsmechanisme hapert, stap je in de cyclus van impactie en verstopping.

Bij onbehandelde impactie ontwikkelt ongeveer 30% van de honden binnen weken een secundaire infectie. Vroege herkenning kan dat voorkomen.

Oorzaken van impactie

Zachte of papperige ontlasting drukt niet voldoende om de klieren te ledigen. Daarnaast verstoren dieetveranderingen of langdurige diarree de normale maal- en peristaltiek, wat ook kan leiden tot impactie.

Vroege symptomen

De eerste symptomen zijn scooting (‘slee rijden’), waarbij de hond met de anus over de grond schuurt, overmatig likken of bijten aan de achterhand en uitingen van onrust en ongemak bij zitten of lopen.

Blijft de verstopping aanhouden, dan verhoogt de kans op ontsteking aanzienlijk.

In een studie van het Universitair Diergeneeskundig Centrum Utrecht (2024) bleek dat bij 28% van de anaalkliercases al bij presentatie een abces aanwezig was, een duidelijk signaal van ongecontroleerde ontsteking.

Ontstekingsverschijnselen

Je kunt letten op zwelling rond de anus, roodheid en drukpijn bij aanraking. Honden eten soms minder door aanhoudend ongemak.

Infecties en abcesvorming

Bij infectie komt er pus vrij, vaak met een zeer onaangename geur. Zonder behandeling kan het abces ruptureren en pijnlijke zwellingen veroorzaken.

Systemische symptomen

Koorts, lusteloosheid en een algemene malaise wijzen op een infectie die zich mogelijk ook via de bloedbaan verspreidt.

Onbehandelde infecties vormen de opmaat naar gevaarlijke, chronische complicaties.

Door de 12% jaarlijkse stijging van consulten toont de praktijk dat verwaarlozing snel escaleert naar ingrijpende gezondheidsproblemen.

Abces en fistelvorming

Chronische drainagekanalen, ook wel fistels genoemd, kunnen zich vormen waarbij aanhoudende, pijnlijke pusafscheiding rond de anus optreedt.

Chirurgische interventie en gevolgen

Als laatste redmiddel worden de klieren verwijderd. Dit verhoogt de kans op incontinentie door beschadiging van de anale kringspier.

Chronische recidieven door onderliggende aandoeningen

Voedselallergieën, dysbiose of chronische diarree leggen een voedingsbodem voor herhaalde impacties en infecties. Deze omstandigheden vragen om allergietesten en fecesonderzoek.

Psychische en gedragsmatige impact

Aanhoudende pijn veroorzaakt angst en stress bij de hond. Veel honden worden gereserveerd en reageren minder op spel of training.

Emotionele en economische impact voor de eigenaar

Eigenaars kampen met oplopende veterinaire kosten en emotionele belasting. Vroege interventie beperkt deze lasten.

De ernst van deze gevolgen maakt duidelijk dat ook de lange termijn niet ongemoeid blijft.

Demografische data laten zien dat oudere honden (vanaf zes jaar) 25% meer kans hebben op blijvende complicaties, vooral wanneer eerdere infecties onbehandeld zijn gebleven.

Chronische pijn en verminderde levenskwaliteit

Honden raken geconditioneerd tot pijn en tonen een verminderde respons op prikkels, wat hun algemene welzijn aantast.

Risico’s verbonden aan operatieve verwijdering

Revalidatie na klierverwijdering duurt vaak weken tot maanden. Onvoorspelbare complicaties zoals littekenvorming kunnen optreden.

Impact op darmgezondheid en algeheel welzijn

Verstoorde darmflora vergroot de kans op recidiverende problemen, door een tekort aan vezels en onevenwichtige microbiële populaties.

Gelukkig voorkom je al deze risico’s met een doelgerichte aanpak.

Volgens Dr. Anke de Boer kan vroege herkenning van ‘scooting’ complicaties met 80% verminderen.

Dieet en darmgezondheid

Kies voor vezelrijke voeding die zorgt voor stevige, goed gevormde ontlasting. Houd balans in vet- en eiwitbronnen, met aandacht voor het vetzuurprofiel.

Supplementen ter ondersteuning

Overweeg psylliumvezels, omega-3 vetzuren en probiotica om de darmflora en stoelgang te optimaliseren. Dr. Peter Janssen benadrukt dat een éénmalige expressie geen garantie is; preventieve dieetinterventies spelen een cruciale rol.

Regelmatige professionele controle en expressie

Plan periodieke veterinaire controles en leer veilige expressieprotocollen van een dierenarts om zelf te helpen zonder risico op schade.

Holistische benadering

Let op onderliggende allergieën, houd het gewicht in de gaten en streef naar een gebalanceerde microbiële balans via voeding en leefstijl.

Lees verder in de conclusie voor een samenvatting van de belangrijkste stappen.

Anaalklierproblemen bij honden volgen vaak een onmiskenbare reeks: beginnend met impactie en verstopping, die snel kan doorgroeien naar ontsteking en infectie. Wordt er niet op tijd ingegrepen, dan ontstaan er pijnlijke abcessen en zelfs fistels. Dit kan leiden tot complexe behandelingen, waaronder operaties, met het risico op blijvende schade zoals incontinentie. Daarnaast ervaren veel honden chronische pijn en gedragsveranderingen die hun welzijn verminderen. Ook voor eigenaren betekent dit meer stress en hogere kosten.

Door de vroege signalen zoals ‘slee rijden’ en overmatig likken snel te herkennen, en door preventieve maatregelen zoals een vezelrijk dieet, supplementen en regelmatige veterinaire controle serieus te nemen, voorkom je deze ernstige complicaties. Dit artikel heeft je de belangrijkste tekenen, gevolgen en stappen gegeven om je hond te beschermen en onnodig leed te vermijden.

Laat het negeren van anaalklierproblemen geen optie zijn. Tijdige detectie en een gerichte aanpak maken het verschil tussen een ongemakkelijke klacht en langdurig gezondheidsleed. Investeer in preventie, leer de waarschuwingssignalen goed kennen en zorg voor regelmatige controles. Zo verbeter je niet alleen de gezondheid, maar ook de levenskwaliteit van je trouwe viervoeter aanzienlijk. Zorg dat je hond vrij blijft van deze verborgen risico’s en geniet samen van veel gezonde, gelukkige jaren.

Heb je vragen over de juiste voeding of wil je weten hoe je zelf veilig kunt helpen met expressie? Gebruik de kennis uit dit artikel als basis om advies te vragen aan je dierenarts. Iedere stap die je nu zet, is een investering in het welzijn van je hond. Wacht niet langer en pak anaalklierproblemen direct aan!